چتر کمکی پاراگلایدر
یکی از مباحث مهمی که باید در خصوص ورزش پاراگلایدر بدانید این است که پرواز با پاراگلایدر دو چتر دارد! خیلی از مردم به اشتباه تصور می کنند که بال پاراگلایدر در واقع همان چتر نجات است در حالی که پاراگلایدر خود یک چتر نجات جداگانه علاوه بر بال اصلی دارد. به این چتر ثانیویه چتر کمکی پاراگلایدر گفته می شود.
پاراگلایدر محبوب ترین ورزش پروازی در کل دنیا به شما می رود. پاراگلایدر سواری یک حس تکرار نشدنی و منحصر به فرد از آزادی و رهایی را در اختیار شما قرار می دهد که مطمئنا در هیچ جای دیگری آن را تجربه نمی کنید. تجربه پرواز با پاراگلایدر حتی با کایت سواری پرواز با پاراموتور هم تفاوت دارد. با پاراگلایدر بر بال آسمان موج می خورید و مثل یک پرنده با بالی گشوده در آبی بیکران غوطه خواهید خورد.
پاراگلایدر یا چتر سواری ممکن است از نظر بعضی ها ورزش خطرناکی باشد. اما آمارها نشان می دهد که اتفاقا پاراگلایدر یکی از امن ترین ورزش های پروازی است. تا زمانی که خلبان مهارت کافی برای پرواز داشته باشد و بداند در چه شرایطی باید پرواز کند پاراگلایدر عملا هیچ خطری ندارد. اما خب خطرات آن صفر هم نیست!
به هر حال حادثه خبر نمی کند. و همیشه ممکن است خلبان اشتباه کند یا جریان های هوایی پیش بینی نشده سختی گریبان گیر شود. ممکن است در حین انجام پروازهای اکتیو دچار مشکل شود یا در حین انجام مانورهای نمایشی پیچیده کنترل چتر از دستانش خارج گردد. به هر صورت هر اتفاقی هم که بیفتد خطر سقوط همیشه وجود دارد.
به همین خاطر هم هست که چتر کمکی پاراگلایدر یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده پاراگلایدر است که همیشه باید یک یا دو تا از آن ها را همراه داشته باشید.
یکی از مباحث مهم در دوره های آموزش پاراگلایدر زمان و نحوه استفاده از چترهای کمکی (چتر نجات اضطراری) است. این چترهای کمکی باعث می شود تا در صورت سقوط کردن بتوانید جان خودتان را نجات دهید.
در این مقاله از آکادمی ایران ری اکشن تلاش داریم تا در خصوص چترهای کمکی پاراگلایدر بیشتر با شما صحبت کنیم. اگر به پاراگلایدر سواری علاقه مند هستید توصیه می کنیم حتما همراه ما باشید.
چتر کمکی پاراگلایدر چیست؟
چتر کمکی پاراگلایدر با چتر نجات یا PARACHUTE یک چتر کوچک و کمکی است که در کنار هارنس یا صندلی پاراگلایدر قرار داده می شود. خلبان های پاراگلایدر در شرایط اضطراری که که ناچاراً سقوط می کنند می توانند با استفاده از این چتر پایین پریده و جان خود را نجات دهند.
PARACHUTE از دو واژه یونانی para به معنی جنگجو و CHUTE به معنی افتادن تشکیل شده است.
همه هارنس ها (صندلی های حامل خلبان) یک قسمت مخصوص برای تعبیه چتر کمکی دارند. برخی از هارنس ها حتی دو قسمت برای قرار دادن دو چتر کمکی دارند. به ویژه هارنس هایی که مخصوص پروازهای تفریحی دو نفره طراحی می شوند حتما دو چتر نجات دارند.
چتر نجات یا چتر کمکی پاراگلایدر یک چتر پروازی ثانویه و ساده است که بسیار کوچکتر از خود بال اصلی است. زمانی که خلبان سقوط می کند می تواند این چتر کمکی را باز کرده و شتاب سقوط خود را به حداقل برساند تا در اثر افتادن دچار خطرات جانی و آسیب دیدگی های جدی نشود.
در مراحل آموزش پاراگلایدر در آکادمی ایران ری اکشن نحوه استفاده صحیح از چتر کمکی پاراگلایدر نیز به شما آموزش داده می شود.
چتر کمکی پاراگلایدر
تاریخچه چتر کمکی پاراگلایدر
استفاده از چتر برای پرواز از زمانی که انسان به پرواز فکر کرده در ذهن او شکل گرفته است. اما شاید از نخستین افرادی که واقعا به این ذهنیت ها جامه عمل پوشانید لئوناردو داونیچی باشد که اولین آزمایشی ها برای پروزا با چتر نجات را انجام داد.
با این وجود پرواز کردن با چتر نجات تا سال 1678 محقق نشد. در این سال یک محقق فرانسوی به نام بسنیه اولین وسیله پروازی را که شباهت زیادی به چتر نجات امروزی داشت با موفقیت آزمایش کرد.
بیش از صد سال بعد، یعنی در سال 1797 یک سرباز فرانسوی به نام گارترین طرح های قدیمی را جمع آوری کرده و موفق شد یک چتر نجات کامل تر را طراحی کند. چتر نجات گارترین می توانست جان خلبان را از یک سقوط چهارصد متری نجات دهد!
اما اختراع چتر نجات امروزی در سال 1905 و در آمریکا اتفاق افتاد. چتری که به عنوان یک استاندارد جهانی مورد تأیید کنفدراسیون ورزش های هوایی (FAI) قرار گرفت.
انواع چتر نجات
چتر کمکی پاراگلایدر انواع مختلفی دارد. برای اینکه آموزش پاراگلایدر به نحو احسن انجام شود بهتر است با انواع چترهای کمکی پاراگلایدر آشنایی داشته باشید. دسته بندی چترهای جات به انواع مختلف بیشتر بر اساس شکل و فرم چتر صورت می گیرد. انواع چترهای کمکی پاراگلایدر عبارتند از:
چتر نجات مخروطی
چترهای نجات مخروطی یا conical در واقع یکی از قدیمی ترین انواع چترهای نجات هستند که اختراع آن ها به حدود سال 1470 میلادی بازمی گردد. در آن زمان از چترهای نجات مخروطی برای فرار کردن از زندان و پایین پریدن از دیوارهای بلند زندان استفاده می شد.
امروزه به دلیل ناپایداری ساختار دیگر از چترهای نجات مخروطی استفاده نمی شود. به ویژه که اگر شتاب سقوط زیاد باید ممکن است این چترها نتوانند استقامت کافی در برابر نیروی باد داشته باشند از مرکز مخروط پاره شوند.
چتر نجات هرمی
اولین چترهای پروازی که توسط لئوناردو داویچنی طراحی شد چتر های هرمی یا pyramid بودند. چترهای هرمی یک سطح مربعی دارند که پارچه های چتر به صورت دیوارهای چهارگوش همرس از محیط آن بالا آمده اند.
امروزه هنوز هم از چترهای نجات هرمی به عنوان چتر استاندارد استفاده می شود.
انواع چتر کمکی پاراگلایدر
چتر نجات گرد
چترهای نجات گرد یا round را می توان به دو نوع هدایت پذیر (steerable) و هدایت ناپذیر (non-steerable) تقسیم کرد. نوع هدایت پذیر این مدل چترهای نجات دارای حفره ها و برش های لبه داری در اطراف است که به آن اجازه مانور پروازی می دهد. چترهای کمکی پاراگلایدر گرد رایجترین نوع از چترها نجات هستند.
انواع چتر کمکی پاراگلایدر
چتر نجات مربعی
چترهای نجات مربعی یا square شاید بهترین نوع چتر نجات باشند. این چترها به سرعت و به آسانی باز می شوند و پایداری خوبی در هنگام سقوط دارند. همچنین سرعت فرود آمدن آن ها بسیار خوب است.
انواع چتر کمکی پاراگلایدر
چتر نجات مثلثی
خیلی از افراد چترهای کمکی مثلثی یا rogallo را با عنوان چترهای نجات قلبی هم می شناسند. این به خاطر آن است که فرم این چترهای نجات در هنگام باز شدن و هواگیری معمولا به صورت قلبی در می آید. چترهای نجات مثلثی از جمله بهترین چترهای نجات هستند که قابلیت هدایت شوندگی دارند.
انواع چتر کمکی پاراگلایدر
چتر نجات Ram-Air
چترهای کمکی Ram-Air ساختاری مشابه بال پاراگلایدر دارند اما بسیار کوچکتر هستند. این چترها به نسبت سایر انواع چترهای نجات حجم بیشتری دارند اما امکان کنترل سرعت و جهت پرواز با آن ها کاملا وجود دارد.
انواع چتر کمکی پاراگلایدر
اصلی ترین ویژگی های چتر کمکی پاراگلایدر
مهم ترین ویژگی هایی که یک چتر کمکی پاراگلایدر باید داشته باشد عبارتند از:
- یک چتر استاندارد باید بتواند فشار ناگهانی (شوک) بالغ بر 144 کیلومتر بر ساعت را تحمل کند و پاره نشود.
- یک چتر نجات استاندارد باید بتوانید با فشاری کمتر از 7 کیلوگرم بر ثانیه باز شود.
- بیشترین سینک (sink) کمکی یک چتر نجات استاندارد در بالاترین وزن باید 5.5 متر با ثانیه باشد.
چتر کمکی کجای هارنس قرار گرفته است؟
هارنس ها یا صندلی های خلبان پاراگلایدر می تواند یک یا دو جیب برای قرارگیری چتر کمکی داشته باشند. محل قرار گیری جایگاه مخصوص چتر کمکی نیز بسته به طراحی هارنس تفاوت می کند. اما همیشه جایی است که به راحتی در دسترس خلبان باشد.
به صورت کلی چتر کمکی پاراگلایدر را در دو محل از هارنس تعبیه می کنند:
1. چتر کمکی جلو
این چتر نجات به کارابین های صندلی خلبان متصل می شود. خلبان پاراگلایدر دید خوبی روی چتر نجات جلویی دارد و می تواند با هر دو دست آن را بکشد و به هر دو طرف پرتاب کند. اما این چتر نجات در هنگام فرود آمدن و تیک آف کمی دست و پا گیر است.
2. چتر کمکی بغل، زیر، پشت
چتر کمکی را می توان در زیر، پشت سا کنار هارنس هم قرار داد. خلبان ها معمولا بسته به اینکه راست دست هستند یا چپ دست، این چتر کمکی را در سمت مورد نظر خودشان قرار می دهند. از آنجایی که دسترسی به چترهای کمکی بغل کمی دشوارتر است، ممکن است پیدا کردن آن ها در لحظه اضطرار کمی بیشتر طول بکشد. به همین خاطر معمولا خلبان های حرفه ای چتر کمکی را بغل می گذارند. این نوع چتر نجات مزاحمت کمتری در هنگام تیک آف و لندینگ دارد.
در چه مواردی باید از چتر کمکی پاراگلایدر استفاده کنیم؟
تنها در شرایط زیر باید چتر نجات را باز کنید:
- به بال آسیب جدی رسیده باشد و امکان ریکاوری کردن وجود نداشته باشد
- زمانی که خلبان در بال یا د رلاین ا گیر می کند
- نداشتن ارتفاع کافی برای پرواز نزدیک دیواره (deep stall)
- زمانی که حس می کنید دارید هوشیاری خود را از دست می دهید
چتر کمکی پاراگلایدر
آموزش استفاده از چتر کمکی پاراگلایدر
مراحل استفاده از چتر کمکی ساده است. باید هم ساده باشد، چون شما تنها در موقعیت های اضطراری که ناچار می شوید باید از آن استفاده کنید و وقت زیادی برای فکر کردن ندارید!
ساده است : نگاه کن – بگیر – بکش.
در ادامه به توضیح کامل تر این مراحل اشاره می کنیم:
- در مرحله اول شما باید نگاه کنید و دستگیره کمکی را پیدا کنید (مخصوصاً اگر چتر کمکی در بغل باشد)
- سپس با قدرت چتر نجات را می کشید و پرتاب می کنید
- بعد مطمئن شوید که چتر نجات شما به صورت کامل و صحیح باز شده است
- بال اصلی را جمع کنید (توجه داشته باشید که بعد از باز شدن چتر نجات حتما بال اصلی را با استفاده از دستگیره های ترمز از حالت پروازی خارج کرده و جمع کنید)
- به آرامی به سمت زمین پایین بیایید و در لحظه رسیدن به زمین آرنج های خود را تا کرده و در دو طرف صورت به صورت مشت شده نگه دارید.
- آرنج ها را به خودتان نزدیک کنید و تا جا ممکن از کمر خم شوید
- حال از یک طرف باسن را روی زمین قرار دهید و به حالت غلت زدن روی کمر بروید و روی پهلوی مخالف قرار بگیرید
- تلاش کنید تا در تمام دت غلت زدن زاویه پاها نسبت به بدن ثابت باشد
فرود امدن با چتر کمکی پاراگلایدر
نکات مهم:
- همواره برای پیدا کردن دستگیره چتر کمکی پاراگلایدر آماده باشید. در طول پرواز حتی اگر در شرایط عادی هستید هر از چند گاهی دستتان را به دستگیره برسانید تا حافظه فیزیکی شما جای دقیق آن را به یاد بسپارد. یادتان باشد که سرعت عمل شا در استفاده از چتر نجات می تواند عاملی تعیین کننده در نجات جان شما در هنگام سقوط باشد.
- سعی کنید دستگیره چتر نجات آویزان نباشد و به راحتی در دسترس قرار بگیرد.
- حتما قبل از هر پرواز وضعیت سلامت چتر کمکی را بررسی کنید.
- چسبک دستگیره چتر نجات را هر چند وقت یکبار باز و بسته کنید تا خیلی محکم نشود.
- مراقب باشید که واسطه بین دستگیره و سوزن ها خیلی کوتاه نباشد چون در این صورت ممکن است دستگیره کشوره شود اما چتر نجات بیرون نیاید.
آیا ممکن است چتر کمکی به صورت ناخواسته باز شود؟
بله در برخی از شرایط ممکن است چتر کمکی پاراگلایدر به صورت ناخواسته باز شود. به همین خاطر همواره مراقب شرایط زیر باشید:
- چک نکردن سوزن های کمکی قبل از شروع پرواز
- مناسب نبودن فشار سوزن های چتر کمکی
- گیر کردن دستگیره به مانع مانند دستکش یا گیره های لباس
- پیچ خوردن بند سرعت بدون دستگیره چتر نجات
- مسافر در هنگام پروازهای تفریحی ناخواسته دستگیره کمکی را بکشد
- در هنگام کمک کردن به تیک آ، یک خلبان دیگر ممکن است فرد کمک دهنده ناخواسته دستگیره را بکشد
نکات مهم پیرامون بستن چتر کمکی پاراگلایدر
بستن مجدد و نگهداری از چتر کمکی پاراگلایدر تکنیک ها و نکات مهم خاص خودش را دارد.
اول از هرچیز اینکه باید حداقل سالی یک تا دو بار چترهای کمکی را باز و بسته کنید. اگر در این کار متخصص نیستید حتما برای ریپک کردن چتر نجات از یک فرد متخصص کمک بگیرید. یادتان باشد که اگر چتر را به درستی نبندید و پک نکنید ممکن است در هنگام باز شدن با مشکل مواجه شوید. ریپک همیشه باید به صورت اصولی و طبق استانداردهای کارخانه ای انجام شود.
شما می توانید از باز و بسته کردن ها سالانه چتر نجات به عنوان فرصتی برای تمرین کردن استفاده از آن بهره ببرید. در هنگام ریپک کردن نیز بهتر است به صورت چشمی وضعیت چتر را نگاه کنید تا ایرادی نداشته باشد.
توجه داشته باشید که وقتی چتر نجات باز می شود باید چند ساعت تا چند روز در حالت باز باقی بماند و بعد بسته شود.
در هنگام بستن چتر کمکی روی هارنس مطمئن شوید که کش نگهدارنده زیاده از حد شلیا سفت نباشد. حتما هم یکبار بیرون آمدن چتر کمکی از محل قرار گیری اش در هارنس را چک کنید تا مطمئن شوید که به راحتی از جایگاهش خارج می شود.
چتر کمکی پاراگلایدر
سوالات متداول
آیا خرید چتر نجات ضروری است؟
چتر نجات یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده پاراگلایدر است. اهمیت همراه داشتن چتر نجات حتی از داشتن کلاه ایمنی هم بالاتر است.
قیمت چتر نجات چقدر است؟
بسته به کیفیت و مدل چتر نجات، قیمت آن ها می تواند متفاوت باشد.
آیا استفاده از چتر نجات هم آموزش داده می شود؟
بله در آکادمی ایران ری اکشن مربی نحوه های استفاده از چتر کمکی پاراگلایدر را نیز به شما آموزش می دهد. استفاده از چتر نجات یکی از مراحل مهم آموزش پاراگلایدر است.
نتیجه گیری
چتر کمکی پاراگلایدر یا چتر نجات یکی از عناصر مهم پاراگلایدر است. این چتر کوچک در شرایط بحرانی می تواند حافظ جان و سلامت شما باشد. پس در مراحل آموزش پاراگلایدر حتما نحوه صحیح استفاده از چتر نجات را نیز یاد خواهید گرفت.